inde

Africa hammoniaci lacrimam stillat in harenis suis nomine etiam Hammonis oraculo, iuxta quod gignitur arbor,

quam metopion appellant, resinae modo aut cummium. Genera eius duo: thrauston masculi turis similitudine, quod maxume probatur, alterum pingue et resinosum, quod phyrama appellant. Adulteratur harenis velut nascendo adprehensis; igitur quam minumis glaebis probatur et quam purissimis; pretium optumo in libras asses XL.

50. Sphagnos infra eos situs in Cyrenaica provincia ma- 108 xume probatur; alii bryon vocant; secundum locum optinet Cyprius, tertium Phoenicius. Fertur et in Aegypto nasci, quin et in Gallia, nec dubitaverim; sunt enim hoc nomine cani arborum villi, qualis in quercu maxume videmus, sed odore praestantes. Laus prima candidissimis atque altissimis, secunda rutilis, nulla nigris; et in insulis petrisque nati inprobantur omnesque quibus palmarum atque non suus odor sit.

XXIV. 51. Cypros in Aegypto est arbor ziziphi foliis, 109 semine coriandri, candido, odorato; coquitur hoc in oleo. premiturque postea, quod cypros vocatur. Pretium ei in libras X v. Optumum e Canopica in ripis Nili nata, secundum Ascalone Iudaeae, tertium Cypro insula odoris suavitate. Quidam hanc esse dicunt arborem quae in Italia ligustrum

vocetur.

Dioscor. 2, 87.
R. metapoli, a.
R. vocant, dr.
gummi, Barbar. By.
similitudinem, R.

metopon, Td (codd. Salmas. exerc. p. 249. a. A.) metopona, Varia tentant Dalec. et Salmas. appellant, Ta. appellat, cummium, R. gummium, a2. commiom, a'. commium, d. thrauston, Barbar. traston, a d. thasmum thon, R. phyrama, Barbar. phyranma, R. pyram, ad. quamvis, R. optimo, R. optimum, ad. optimi, By. XL, Ra. XXX, Tdr (codd. Bud, de asse p. 212.)

-

quibus, R. qui

odor sit, R.

§ 108. Spagnos, R. Sphacnos, a. Spacnos, d. V. Dioscor. 1, 20. intra, Dalec. Secundo loco, R. carni, a d. latissimis, R. longissimis, Dalec. ex Theophr. hist. plant. III. 8, 6. et Plin. 16, 33. secunda rutilis, d. secundarum tulis, R. secunda ratilis, a'. secunda gratilis, a2. busq;, ad. plantarum, Dalec. et Salmas. exerc. p. 236. b. E. odor erit, T. odor//// erit, d. oderit, O. odor est, ay. $109. Cypros, Rar (codd. Barbari.) Cyprus, d. Cyprius, B. ROTad. flore candido, Barbar. B, unde Dalec. statim infra hic coniicit. poster, a. cypros, Rd. cyprus, aẞy. cyprinum, Dalec. XV, ROTad. quinque, B. e, Ra. est, Td. habetur, B. Nili nata, Rd. linata, a. Ascolone, a'. suavitas, Rad (codd. Salmas. de hyle p. 120. b. D.,) qui tertia in Cypro suavitas legit, suavitate praecipuum, Dalec. ligostrum, a. vocatur,

Dalec.

candido,

52. In eodem tractu aspalathos nascitur, spina candida 110 magnitudine arboris modicae, flore rosae; radix unguentis expetitur. Tradunt, in quocumque frutice curvetur arcus caelestis, eandem quae sit aspalathi suavitatem odoris exsistere, sed si in aspalatho, inenarrabilem quandam. Quidam eum erysisceptrum vocant, alii sceptrum. Probatio eius in colore rufo vel igneo tactuque spisso et odore castorei; permutatur in libras X v.

53. In Aegypto nascitur et maron peius quam Lydium, 111 maioribus foliis ac variis; illa brevia ac minuta et odorata.

XXV. 54. Sed omnibus odoribus praefertur balsamum uni terrarum Iudaeae concessum, quondam in duobus tantum hortis, utroque regio, altero iugerum xx non amplius, altero pauciorum. Ostendere arbusculam hanc urbi inperatores Vespasiani, clarumque dictu, a Pompeio Magno in triumpho arbores quoque duximus. Servit nunc haec ac tributa pendit 112 cum sua gente, in totum alia natura quam nostri externique prodiderant; quippe viti similior est quam myrto. Malleolis seri didicit nuper victa ut vitis et inplet collis vinearum modo quae sine adminiculis se ipsae sustinent; tondetur similiter fruticans ac rastris nitescit properatque nasci, intra tertium annum fructifera. Folium proxumum rutae, perpetua 113 coma; saeviere in eam Iudaei sicut in vitam quoque suam;

§ 110. In nascitur om. R. spinae, R. eandem quae, Rd. eandemque que, a. eandem quaecumque, r. aspalathi, dr. aspalati, Ra (ita semper.) aspalatho, codd. Gel. B. Ceterum v. Dioscor. 1, 19. sed si, Rad (vet. cod. Salmas. exerc. p. 282. a. C.) sed, ß. eum erysisceptrum, R. emerysisceptrum, ad. erisceptron vel irisceptron, Salmas. vocant sceptrum, a. alii sceptrum vocant, d. Om. R. vocant alii sceptrum Helysaei cuius probatio est in, r. R. est, ad. tactu, R.

castore, R. castoria, a'd. castorio, a2.

eius,

§ 111. uni, om. R. Ceterum v. Theophr. 1. 1. III. 9, 6. et Dioscor. 1, 18. duabus, R. hores, R. alterum, R. arbutam, R. arbutum, Tad.

diximus, a.

in, om. R.

§ 112. Servit, R. servi, a. servis, d. Horum uterque codicum h. v. ad superiora refert. ac, RO. a, a'. ad, a2. In d rasura. et, Br. Partim haec exscripsit Solin. 35, 5. vitii, R. sedri, a1 (Rigalt. ap. Salmas. exerc. p. 413. b. F.) didicit, Pint. dicit, Tad (Rigalt.) dicitur, Rẞy. victa, Td. dicta, & ad' (Rigalt. et omnes codd. Salmas.) iuncta, K. vincta, R. At v. statim sequentia et § 118. at nunc implet, Dalec. fruticans, Rd. frutificans, Or. fructificans, Ta. rastri, R.

§ 113. proximum, R (codd. Barbari.) proxime, Barbar. rubet, codd. Barbari. tuburi, R. tuberi, eandem, B. et dimicatum, Ra. dimicatumque, Td. a (littera e erasa.) eum, ad. ea, R. eam, B. cerior, om. R.

prope atque, R. Td. proximae, a. Tad.

rutae,

eam, ROTad. frutic, pro

pro, om. a. aut, d. Omitt. Ra.

contra defendere Romani et dimicatum pro frutice est, seritque nunc eum fiscus nec umquam fuit numerosior aut procerior; proceritas intra bina cubita subsistit. Arbori tria 114 genera: tenui et capillacea coma, quod vocatur eutheriston; alterum scabro adspectu, incurvom, fruticosum, odoratius; hoc trachy appellant; tertium eumeces, quia est reliquis procerius, levi cortice; huic secunda bonitas, novissima eutheristo. Semen eius vino proxumum gustu, colore rufum nec 115 sine pingui; peius in grano quod levius atque viridius; ramus crassior quam myrto. Inciditur vitro, lapide osseisve cultellis; ferro vitalia laedi odit, emoritur protinus, eodem amputari supervacua patiens. Incidentis manus libratur artifici temperamento, ne quid ultra corticem violet. Sucus e 116 plaga manat, quem opobalsamum vocant, suavitatis eximiae, sed tenuis guttae ploratu; lanis parva colligitur in cornua; ex his novo fictili conditur, crassiori similis oleo et in musto candida; rufescit deinde simulque durescit e translucido. Alexandro magno res ibi gerente, toto die aestivo unam 117 concham inpleri iustum erat, omni vero fecunditate e maiore horto congios senos, e minore singulos, cum et duplo rependebatur argentum. Nunc etiam singularum arborum largior vena; ter omnibus percutitur aestatibus, postea deputatur. Et sarmenta quoque in merce sunt; DCCC HS. 118

§ 114. tenue, R. a vocant, Br. henthesis cum, R. Barbari. thraci, R.

tribui, ad. capelleocea, ad. vocatur, ROdr. vocantur, eutheriston, codd. Barbari. entheristru, Or. entheristrum, ad. scabro, a d. robro, R. fructicosum, R. trachy, codd. traci, a. stracum, d. eutheristo, Barbar. entheristo, Rad. § 115. eius, Rd (hic in rasura.) est, ay. est et, 0. vino-peius om. R. ramos, a'. ramo, a2. myrthy, R. vitalia laedi odit, ita scripsimus ex R, qui vitalia laedite habet. laedi vitalia odit, adßy. emoritur, d. moritur, R (v. supra) ar. eodem, RT a. eadem, dẞy. superbaqua, a'. superbaequa,

-

-

a2. artifici, Rd. artificem, a (codd. Salmas. exerc. p. 417. a. C.) que, R. § 116. tenuis guttae, r. tenui gutta, Radẞy. gutta. Ploratus, K. Vocem gutta ex glossa vocis ploratu ortam esse censet Ruhnken. ad Rutil. Lup. p. 140. his, Read. iis, ß. πουα, θ. rufescit, Rod. rubescit, aßy. e translucido, d. e tralucido, a. translucido, R. et translucida, K. § 117. erat, ad sequentia refert B. Ceterum in h. 1. varia tentarunt Bud. de asse p. 535. et Salmas. exerc. p. 417. a. E. b. B. e maiore, d. maiore, R. maior, a. horto, R. horreto, a. horreo, d. congios senos, a. congius senore, R. concios se nosse, d. e minore, T. sę minore, a. minore, Rd (quem v. statim supra) By. cum et, ROTdr. cum, aßy. argentum, ROTadr. argento, B. largior, R. longior, Tad.

§ 118. sarmentis, R. DCCC HS, R. DCCCIII, T. DCCIII, ad (meliores libri Salmas. exerc. p. 418. b. C.) DCCCC, K. DCCC, ß. DCC II, Salmas. DCC HS, 7. Numeris ego lineolam supraposui, ut sint octingenta sestertia.

amputatio ipsa surculusque veniere intra quintum devictae annum. Xylobalsamum vocatur et coquitur in unguentis; pro suco ipsum substituere officinae. Corticis etiam ad medicamenta pretium est, praecipua autem gratia lacrimae, secunda semini, tertia cortici, minuma ligno. Ex hoc buxo- 119 sum est optumum, quod et odoratissimum, e semine autem maxumum et ponderosissimum, mordens gustu fervensque in ore. Adulteratur Petraeo hyperico, coarguitur magnitudine, inanitate, longitudine, odoris ignavia, sapore piperis. Lacri- 120 mae probatio, ut sit e pingui tenuis ac modice rufa et in fricando odorata; secundus candido colos, peior viridis crassusque, pessumus niger, quippe ut oleum senescit. Ex omni incisura maxume probatur quod ante semen fluxit. Et alias adulteratur seminis suco vixque maleficium deprehenditur gustu amariore; esse enim debet lenis, non subacidus, odore tantum austerus. Vitiatur et oleo rosae, cypri, lentisci, ba- 121 lani, terebinthi, myrti, resina, galbano, cera Cypria, prout quaeque res fuit, nequissime autem cummi, quoniam arescit in manu inversa et in aqua sidit, quae probatio eius gemina est. Debet sincerum inarescere, sed hoc cummi addita fra- 122

ipsa, Ra'd. ipsa e, a2. surculisque, a. veniere, Dalec. R. venire, Tad. vaenit, B. veniit, altera Dalec. coniectura, 7. devictae, @STad (codd. Salmas.) devictua et, R. demum, ß. ipsum, d. ipso, Ra. substituere officinae, om. R.

-

coarguitur,

R. suoarguitur, a'. suco arguitur, a2. sua arguitur, r. quod coarguitur, dr. inanitate latitudine ceu longitudine, K.

§ 120. e pingui, RT d. pingui, a. pinguis, Br.

que, T.

Secunda amcalido, R.

incisura, R. inclusura, Oad.

tenuis, R. tenui, ad. tenui

color, d. viridi, d. caesiusque, Dalec. seminis succo, ROSTd. semini suco, a. se

gummis,

-

inarescere,

mine suo, B. maleficium_lenis omitt. ad. subacidis, d. § 121. cypri, ROadr. cyperi, B. terebinti, a. calbano, R. R. quoniam, ROSTad (codd. Salmas. exerc. p. 419. a. A.) quoniam ipsum quoque, B. arescit, R. marescit, codd. Salmas. amarescit, Td. inarescit, O7. marcescit, a. inhaerescit, ß. in manu, RO Tad (codd. Salmas.) manu, B. eius, R. e, a. Omitt. Tdry. genuina, Pint. est, Ra. eius, d. $122. sincerum, R. sincerum et, Oadẞy. enim sincerum, K. ROTKad. marescere, codd. Salmas. inhaerescere, B. hoc cummi, R. haecoma, a. haec omnia, Td (codd. Salmas.) hoc et gummi, B. hoc e gummi, Hard. addita, R. addita arescere, Tady. Participium non est ad fragili crusta, sed ad cummi referendum: hoc (sc. arescere), cummi addita (si cummis addita sive si balsamum adulteratum est), evenit modo crusta fragili. fragile, ad. adulteratur: est, a (codd. Salmas.) adulteratur, e, r. adßr. nigriori, r. mutatur, R. mutatum, a adẞr.

crustę venit, ad.

nigrior et, R. nigriore, in manu, R. manu,

STadr. Om. .

gili crusta evenit; et gustu deprehenditur, carbone vero quod cera resinaque adulteratum est; nigrior et flamma. Nam melle mutatur statim; in manu contrahit muscas. Praeterea 123 sinceri densatur in tepida aqua gutta sidens ad ima vasa, adulterata olei modo innatat et si metopio vitiata est circulo candido cingitur. Summa est probatio, ut lac coagulet, in veste maculas non faciat. Nec manifestior alibi fraus; quippe milibus denarium sextarii, empti vendente fisco tricenis denariis, veneunt; in tantum expedit augere liquorem. Xylobalsamo pretium in libras X vi.

55. Proxuma Iudaeae Syria supra Phoenicen styracem 124 gignit circa Gabala et Marathunta et Casium Seleuciae montem. Arbor est eodem nomine, cotoneo malo similis, lacrimae ex austero iucundi odoris, intus similitudo harundinis, suco praegnans. In hanc circa canis ortus advolant pinnati vermiculi erodentes; ob id in scobe sordescit. Styrax laudatur 125 post supra dicta ex Pisidia, Sidone, Cypro, Cilicia, Creta minume; ex Amano Syriae medicis, sed unguentariis magis. Colos in quacumque natione praeferuntur rufus et pinguiter lentus; deterior furfurosus et cano situ obductus. Adulteratur cedri resina vel cummi, alias melle aut amygdalis amaris;

§ 123. sinceri, R. sincere, ad. sincera, r. vasa, ROTad. vasis, B. vitiatum, r. vitia, a. est probatio, Ra. probatio est, dr. et in, a. alibi, ad. in album, R. tricenis, R. trecenis, d. trecentis, aßy. expedita licere auctorem liquore, R. Retinui scripturam vulgatam (ady), quamquam certus aliud quid Plinium scripsisse et illam librariis verum scriptoris sensum non percipientibus deberi. Iam si meminimus, quantopere Plin. sermoni iuridico studuerit (v. ad 35, 4.), vix dubitabimus, quin h. 1. scripserit: in tantum expedit adicere (i. e. adiicere) auctorem liquorem. Plin. scilicet quasi iocans graviter indi gnatur institorem, qui h. 1. acerbe auctor dicitur, quatenus in vendendo balsamo adulterato spondet se genuinum vendere, genuino balsamo adiicere liquorem i. e. lac. De nomine auctor hoc sensu in foro adhibito v. praeter formulas, quales attulit Heinecc. antiquitt. Rom. IV. 6, 25., potissimum Cic. Verr. II. 5, 22. XVI, R. XV, Tadr (codd. Salmas. exerc. p. 418. b. D.) VI, B. X V, r. § 124. Iudea et, R. super, r. Ceterum v. Dioscor. 1, 79. Phoenicem, iucundi odoris, R. iucundioris, adẞ7. simili modo, corrodentes, T. id in, a. id, T. Omitt.

-

Ra. feleuce e, R.
Td. ortus, ROar. ortum, dß.
Rd. sordentes scit, R.

§ 125. Sidone, a. id e, R. Side, ℗ (et optimi libri ap. Salmas. exerc. p. 384. b. E.) sed et e, d. sed et, T. Mihi Plin. item e videtur scripsisse. creta minima ex, Dalec. Quae coniectura ipsa uti est perversa, ita nemo verba intuens dubitabit, quin, uti iam leguntur, vera esse non possint. Certe adverbium minime post Creta locum non habet, qua de causa illud, quamquam durius, cum Salmasio ad sequentia refero. praeferuntur, R. praefertur, adßy. rufus, pingui et lentius, Dalec. gummi alias, Rd. cum milia, a. gummi alia, Salmas. melle, d. velle, R. mille, a. et, Dalec.