XXXV. Vivere palumbis ad xxx. annum, aliquas et ad 106 XL. habemus auctores, uno tantum incommodo unguium eodem et argumento senectae, qui citra perniciem reciduntur. Cantus omnibus similis atque idem trino conficitur versu praeterque in clausula gemitu, hieme mutis, a vere vocalibus. Nigidius putat cum ova incubet sub tecto nominatam palumbem relinquere nidos; pariunt autem post solstitium. Columbae et turtures octonis annis vivont. XXXVI. Con- 107 tra passeri minumum vitae, cui salacitas par; mares negantur anno diutius durare argumento, quia nulla veris initio adparet nigritudo in rostro, quae ab aestate incipit; feminis longiusculum spatium. Verum columbis inest quidam et glo- 108 riae intellectus; nosse credas suos colores varietatemque dispositam, quin etiam ex volatu quaeritur plaudere in caelo varieque sulcare. Qua in ostentatione ut vinctae praebentur accipitri, inplicatis strepitu pinnis, qui non nisi ipsis alarum umeris eliditur, alioquin soluto volatu in multum velociores; speculatur occultus fronde latro et gaudentem in ipsa gloria rapit. XXXVII. Ob id cum iis habenda est avis quae tin- 109 nunculus vocatur; defendit enim illas terretque accipitres naturali potentia in tantum ut visum vocemque eius fugiant. Hac de causa praecipuus columbis amor eorum, feruntque si in quattuor angulis defodiantur in ollis novis oblitis non mutare sedem columbas quod et auro insectis alarum articulis quaesivere aliqui non aliter innoxiis volneribus

§ 106. aliquas et ad, d. reliquas et ad, RT. reliquas et, O. aliquos ad, Barbar. Br. Verba aliquas_XL. om. Murbac. V. Aristot. 1. 1. 9, 7. p. 613a 19. et 6, 4. extr. Aristoteles auctor est, r. commodo, d. quomodo, R. senecta, R. praeterque, Rd (Murbac.) praeterquam, K. clausula, d (Murbac.) clausulae, ROK. hieme, v. Aristot. 1. 1. 9, 49. p. 633 a 6. a vere, Hard. habere, ROT dr. at vere, Dalec. vere, B. incubet, ROTd. incubat, Murbac. B. incubant, K. nominata, R. post solstitium, R2. post solstitia, r. cum solstitium, R'. cum solstitio, Td (Murbac.) § 107. ut, O. annis, om. d1. p. 613a 29.

appareat, Br.

passerum, d. Ceterum v. Aristot. 1. 1. 9, 7. apparet, Td2. apparent, Rd'.

pars, Rd. Maris, Rd'.

§ 108. quidem, T. — oppositu quae etiam in, r.

quin, Rhen. qui, Rd (Mur

bac.) creditur, r. creduntur, K. aeremque, K. vinctae, Barbar. victae, ᎡᎾ Ꭲ d. implicati, R2d. strepitus, d. alioquin, Rd. alioqui, 7. alio

qui, K. volatu multo, K.

-

velociore, B. speculatur,

§ 109. is, R. his, d.

velociores, RTd (Murbac.) velociorem, Pint. K. Td (Murbac.) speculator, R.

tinnunculus, d. tinnungulis, R. tristunculus, codd.

Barbari. V. Gesner. hist. anim. 3, 54. Sumpsit haec Plin. ex Columell. VIII.

8, 7.

puli defodiantur, K.

oblitus, R. quod et auro, ROT. quo de tau

multivaga alioquin ave; est enim ars illis inter se blandiri et conrumpere alias furtoque comitatiores reverti.

53. Quin et internuntiae in magnis rebus fuere, epistulas 110 adnexas earum pedibus obsidione Mutinensi in castra consulum Decumo Bruto mittente. Quid vallum et vigil obsidio atque etiam retia amne praetenta profuere Antonio, per caelum eunte nuntio? Et harum amore insaniunt multi; super tecta exaedificant turris iis nobilitatemque singularum et origines narrant vetere iam exemplo. L. Axius eques Romanus ante bellum civile Pompeianum denariis quadringentis singula paria venditavit, ut M. Varro tradit. Quin et patriam nobilitavere, in Campania grandissimae provenire existumatae.

54. Harum volatus in reputationem ceterarum quoque vo- 111 lucrum inpellit. XXXVIII. Omnibus animalibus reliquis certus et unius modi et in suo cuique genere incessus est, aves solae vario meatu feruntur et in terra et aere. Ambulant aliquae, ut cornices, saliunt aliae, ut passeres, merulae, currunt, ut perdices, rusticulae, ante se pedes iaciunt, ut ciconiae, grues, expandunt alas pendentesque raro intervallo quatiunt, aliae crebrius, sed et primas dumtaxat pinnas; aliae et tota latera pandunt, quaedam vero maiore ex parte 112 conpressis volant percussoque semel, aliquae et gemino ictu aere feruntur ut inclusum eum prementes, eiaculantur sese in sublime, in rectum, in pronum. Inpingi putes aliquas aut rursus ab alto cadere has, illas salire. Anates solae quaeque sunt eiusdem generis in sublime protinus sese tollunt atque

re, d. quod auro, ẞr. quin, d. alioqui, Ry.

§ 110. magnis rebus, R. bac.) fuere adnexas, R. Decio, d (ex corr.)

quaesivere, Rd. quaesiere, By.

aliquis, d.

alio

ave; est; pro his vocibus Rd abest habent. rebus magnis, d (Murbac.) By. adnexas, d (MurMutinensi, Murbac. Mutiniensi, R. Mutinicensi, d. profruere, R. fuere, d. turres, R. res, d. his, d. L. Axius, Bud. de ass. p. 217., R. Laxius, d (codd. Bud.) V. Varr. de re rust. III. 7, 10. venditavit, Bud. vendicavit, K (codd. Bud.) vendi ita VI, R. vendit VI, d. tradidit, r.

§ 111. relatus, R2Td (Murbac.) velatus, R'. volucrum, Rd (Murbac.) volucrum nos, Pr. metu, d. motu, T. et aere, R. et in aere, dßɣ. saliunt aliae, ROTd. saliunt aliquae, B.

-

plandunt, R. plaudunt, d. tendunt, K. aere feruntur, d. referuntur, R. ut, R. vel, prementes eiaculantur, R. exprimentes. Iaculantur, hae iaculantur, Murbac. probum, Rd. ab alto, R2. ablabi, R'd. ablati, O.

§ 112. alia, R. totas alas, K. maiori, d. aliaeque, d. Td (Murbac.) velut, Kẞr. K. iaculantur prementes, Td. d. pingui, R. potes, Rd. sint, R.

K.

PLIN. II.

--

15

pingi, prosilire,

e vestigio caelum petunt, et hoc etiam ex aqua; itaque in foveas quibus feras venamur delapsae solae evadunt. Voltur 113 et ferae graviores nisi ex procursu aut altiore cumulo inmissae non evolant, cauda reguntur; aliae circumspectant, aliae flectunt colla, nec ullae vescuntur ea quae rapuere pedibus. Sine voce non volant multae aut e contrario semper in volatu silent. Subrectae, pronae, obliquae, in latera, in ora, quaedam et resupinae feruntur ut, si pariter cernantur plura genera, non in eadem natura meare videantur.

XXXIX. 55. Plurumum volant quae apodes, quia ca- 114 reant usu pedum, ab aliis cypseli appellantur, hirundinum specie; nidificant in scopulis. Hae sunt quae toto mari cernuntur, nec umquam tam longo naves tamque continuo cursu recedunt a terra ut non circumvolitent eas apodes. Cetera genera residunt, insistunt; his quies nisi in nido nulla; aut pendent aut iacent.

56. Et ingenia aeque varia, ad pastum maxume. XL. Ca- 115 primulgi appellantur grandioris merulae adspectu, fures nocturni; interdiu enim visu carent. Intrant pastorum stabula caprarumque uberibus advolant suctum propter lactis, qua iniuria uber emoritur caprisque caecitas quas ita mulsere oboritur. Platea nominatur advolans ad eas quae se in mari mergunt et capita illarum morsu conripiens, donec capturam extorqueat. Eadem cum devoratis se inplevit conchis, calore

e, om. R1. solum, Pint. et hoc, R. ex hoc, d. § 113. altiori, d. tumulo, K.

-

flectunt, Rd (Murbac.) reguntur aliae, circumspectant aliae flectuntque, OK. nec ullae, Red (Murbac.) Nec nullae, subrecto, Rd (Murbac.) — in ora, pone

r. Nonnullae, Br. resup. collocat T. meare, om. d.

semper, om. d.

quaedam et resupinae, om. d'.

§ 114. volant, d. n. volant, R. 9, 30. carent, d (Murbac.)

genera non, om. R1.

apodes vocantur, K. V. Aristot. hist. anim. cypselli, ex vitio operarum y. hirundine,

non, om. d. insistunt, Rd (Murbac.) et insistunt, Br.

§ 115. Et, R. Et nec, d (Murbac.) Haec sumpta ex Aristot. 1. 1. partum, R'. grandioris, R (codd. Gel.) grandiores, Tdr. app. a suctu, grandiores merula, Pint., quod probat Schneider. ad Aristot. hist. anim. 1. 1. T. III. p. 139. propter succum, T. advolans, RTd. advolant, B. Ceterum v. Aristot. 1. 1. 9, 10. et Cicer. de N. D. II. 49, 124., ubi haec avis platalea audit. coctas, R2. concis, R'. cunctas, T d. his eculeant, d. eligit, R. ligit, d. legit, Br. excreans, K1. excutiens, R2.

§ 116. Villaribus, delet Pint. ex Aristot. 1. 1. 6, 2. p. 560b 7. nec ipsum adiectivum agnoscit, quod alias villaticus dicatur. religio inest, R2d2. religiones, R'd'. aut, RT. ac, dr. Tacite omisit Schneid. ad Aristot. hist. anim.

ventris coctas evomit atque ita ex iis esculenta eligit testas

excernens.

XLI. 57. Villaribus gallinis et religio inest; inhorrescunt 116 edito ovo excutiuntque sese et circumactae purificant aut festuca aliqua sese et ova lustrant. XLII. Minumae avium cardueles inperata faciunt, nec voce tantum sed pedibus et ore pro manibus. Est quae boum mugitus imitetur, in Arelatensi agro taurus appellata; alioquin parva est; equorum quoque hinnitus anthus nomine herbae pabulo adventu eorum pulsa imitatur ad hunc modum se ulciscens.

58. Super omnia humanas voces reddunt, psittaci quidem 117 etiam sermocinantes. India hanc avem mittit, sittacen vocat, viridem toto corpore, torque tantum miniato in cervice distinctam. Inperatores salutat et quae accipit verba pronuntiat, in vino praecipue lasciva. Capiti eius duritia eadem quae rostro; hoc, cum loqui discit, ferreo verberatur radio; non sentit aliter ictus. Cum devolat rostro se excipit, illi innititur levioremque ita se pedum infirmitati facit.

59. Minor nobilitas, quia non ex longinquo venit, sed ex- 118 pressior loquacitas generi picarum est. Adamant verba quae loquantur, nec discunt tantum sed diligunt meditantesque intra semet cura atque cogitatione intentionem non occultant. Constat emori victas difficultate verbi ac, nisi subinde eadem audiant, memoria falli quaerentisque mirum in moT. II. p. 411. alioquin, Rd'. alioqui, d2y. equorum, Br. equorum, r. Ceterum v. Aristot. 1. § 117. et quidem, K. sittacen, codd. Gel. exerc. p. 713. a. F.) siptacen, Rigalt. ap. eund. lin. 52, 43-45., ex Solino Appul. florid. 2, 12., dicuntur ad psittacos referens. vocant, d. Caput, d. haec, r. cum, R2. in ea, R'd. ferro, R'd'. Rd. se ita, By.

1.

est; equorum, RTd. est quae 9, 2. p. 6096 14. paulo, d. septagen, Rod (codd. Salmas. Ceterum hinc sua sumpsit Souterque ea quae infra de picis destinctam, R. lascivae, d.

ita se,

§ 118. generi, Rd. certo generi, ß, quod nescio an sit praeferendum propter § 119. nec, R. Omitt. Td. tantum sed, R. et, Td. curā, R2. curu, R'. curvantque, d. cogitatione, R. cogitationem, d. intentionemque, d. His in verbis aliquid est corruptum, quod qui codicem d interpolavit sensisse videtur. Nemo enim facile assequatur, quomodo is qui aliquam rem meditatur possit dici non occultare intentionem cura et cogitatione; nam qui aliquid meditatur non aliter id facere potest, quam ut cura atque cogitatione utatur; Plin. vero ex vulgata scriptura dicit picam verba humana meditantem non occultare suam intentionem adhibita cura et cogitatione; deinde ineptum est dicere aliquem suam intentionem occultare cogitatione, cum cogitatio dici possit occultari, non possit occultare. Hinc recepta codicum scriptura et eiecto glossemate Plinium scripsisse existimo: curam atque intentionem non occultant, coll. § 83. — quaerentesque, RTKd. quaerentes, ß.

dum hilarari, si interim audierint id verbum. Nec volgaris iis forma, quamvis non spectanda; satis illis decoris in specie sermonis humani est. Verbum addiscere alias negant posse 119 quam quae ex genere earum quae glande vescantur, et inter eas facilius quibus quini sint digiti in pedibus, ac ne eas quidem ipsas nisi primis duobus vitae annis. Latior his est lingua omnibusque in suo cuique genere quae sermonem imitantur humanum, quamquam id paene in omnibus contingit. Agrippina Claudi Caesaris turdum habuit, quod num- 120 quam ante, imitantem sermones hominum. Cum haec proderem, habebant et Caesares iuvenes sturnum, item luscinias Graeco ac Latino sermone docilis, praeterea meditantis in diem et adsidue nova loquentis longiore etiam contextu. Docentur secreto et ubi nulla alia vox misceatur, adsidente qui crebro dicat ea quae condita velit ac cibis blandiente.

XLIII. 60. Reddatur et corvis sua gratia indignatione 121 quoque populi Romani testata, non solum conscientia. Tiberio principe ex fetu supra Castorum aedem genito pullus in oppositam sutrinam devolavit, etiam religione conmendatus officinae domino. Is mature sermoni adsuefactus omnibus matutinis evolans in rostra in forum versus Tiberium, dein Germanicum et Drusum Caesares nominatim, mox transeuntem populum Romanum salutabat, postea ad tabernam remeans, plurium annorum adsiduo officio mirus. Hunc sive 122 aemulatione vicinitatis manceps proxumae sutrinae sive ira

d.

hilaris, R'd. hilares, R2. si, omitt. Rd.

quam, d.

§ 119. Verbum, R. R. sunt quae, dẞr.

quam, om. d. harum, d.

quae,

iterum, r. Ne, R. his, decoris in specie, d. Om. R1. decoris in spe, R2. Verum, R'dẞr. vescuntur, d. ea, Rd. quibus ni, R. quibus in, d. — nefas, d. nisi, omitt. RTKd. Agnoscit Solini 52, Latior his est, R (ex corr.) Latior is est, By. Latiores, Tdr. lingua, R. linguae, R'Tdr. omnibus quae, T pronomine quae statim sequente omisso. contingit, d. contigit, R. contingat, T.

sint, Red. sunt, Br.

44. paraphrasis.

§ 120. Agrippina, ROTd. Agrippina coniux, multi codd. ap. Rezz. ß. — antea, O. omnium, cod. Rezz. Cum haec proderem; novam hinc periodum incipiunt Rezz. et 7, ad superiora refert B.. Caesaris, Ambr. II. item sturnum, d (Ambr. I. ÍI.) – ac, Rd. atque, Br. nova, Red (Ambr. II.) no, R'. vana, Ambr. I. misceantur, R. ac cibis, R (codd. Gel.) adclivis, T. adcivis, d'. adclinis, d2. aliquo, S (omnes codd. Rezz.) § 121. corvi, R. sui, d. Om. Rd (Ambr. I.) attestata genito, ROTd. genitus, ß. Rd (omnes codd. Rezz.) in om. phica. salutat, d. amorum, d.

quoque, om. Ambr. I. Romani, Ambr. II. conscia, K. — fectu, Rd. Castoris, Ambr. II. appositam, Tdr. religionem, R. - in forum, K. verorsus, R ex dittographia orthogra

mirans, d. meritus, r (omnes codd. ap. Rezz.)