XXV. 41. Est parvos admodum piscis adsuetus petris 79 echeneis appellatus; hoc carinis adhaerente naves tardius ire creduntur inde nomine inposito, quam ob causam amatoriis quoque veneficiis infamis est et iudiciorum ac litium mora, quae crimina una laude pensat fluxus gravidarum utero sistens partusque continens ad puerperium; in cibos tamen non admittitur. Pedes eum habere arbitratur Aristoteles, ita posita pinnarum similitudine. Mutianus muricem 80 esse latiorem purpura neque aspero neque rotundo ore neque in angulos prodeunte rostro sed simplice concha, utroque latere sese colligente, quibus inhaerentibus plenam ventis stetisse navem portantem a Periandro ut castrarentur nobiles pueri, conchasque quae id praestiterint apud Cnidiorum Venerem coli. Trebius Niger pedalem esse et crassitudine quinque digitorum navis morari; praeterea hanc esse vim eius adservati in sale ut aurum quod deciderit in altissimos puteos admotus extrahat.

XXVI. 42. Mutant colorem candidum menae et fiunt 81 aestate nigriores, mutat et phycis reliquo tempore candida, vere varia; eadem piscium sola nidificat ex alga atque in nido parit.

43. Volat hirundo sane perquam similis volucri hirundini, item milvos.

XXVII. Subit in summa maria piscis ex argumento ap- 82

§ 79. echeneis, Barbar. R. echineus, d. litum, d. V. Aristot. hist. anim. 2, 14. p. 505b 18. grav. utique sistens, Dalec. non habere, K. arbitrantur, RTd (codd. Massar.) Veram hanc esse lectionem verbaque Plinii esse lacunosa docet Aristot., qui 1. 1. illam de pedibus echeneidis opinionem ipse refutat. Plin. fere tale quid scripsit: arbitrantur, contra quam Aristoteles, ita rel. Ultima igitur verba explicant, unde illa opinio sit orta; de contra quam v. 9, 60. 10, 140. 11, 72. 12, 95. ex Aristotele, codd. Massar. ita posita, R. id apposita, Td. similitudine, RT dr (codd. Massar.) multitudine, B.

§ 80. purpuram, d. spiro, d. simplice, R2K. si, d. In R' rasura duarum triumve litterarum. in utroque, d. a, codd. Hard. (?). nuncios, R2. nuncios a, ß. Omitt. R1Td. Ex his vestigiis codicum, nam Harduino vix fides habenda, iure colligere mihi videor, etiam hunc locum esse lacunosum et Periandro esse dativum qui dicitur Graecus, cui participium missos vel simile aliquod sit addendum. conchasque quae id praestiterint, Barbar. R. conchas quae id praestiterunt, Tdr. crassitudinem, d. Ceterum R1 ubique habet grassus et inde derivata. inaves, R. in naves, d.

§ 81. candidum menae, RO. candidum in hieme, Td. Pint. B. V. Aristot. hist. anim. 8, 30. p. 607b 14. hirundo, d2. Omitt. Rd. V. Aristot. hist. anim. 4, 9. R2. milis, R1O. milus, d (in rasura.)

candidae hieme menae, eaedem fiunt, Pint. p. 535b 27.

milvus,

pellatus lucerna linguaque ignea per os exserta tranquillis noctibus relucet. Attollit cornuta e mari sesquipedanea fere cornua, quae ab his nomen traxit. Rursus draco marinus captus atque inmissus in harenam cavernam sibi rostro mira celeritate excavat.

XXVIII. 44. Piscium sanguine carent de quibus dice- 83 mus; sunt autem tria genera: primum quae mollia appellantur, dein contecta crustis tenuibus, postremo testis conclusa duris. Mollia sunt lolligo, saepia, polypus et cetera generis eius; his caput inter pedes et ventrem, pediculi octoni omnibus; saepiae et lolligini pedes duo; ex his longissimi et asperi quibus ad ora admovent cibos et in fluctu se velut ancoris stabiliunt, cetera cirri quibus venantur.

XXIX. 45. Lolligo etiam volitat extra aquam se effe- 84 rens, quod et pectunculi faciunt sagittae modo. Saepiarum generi mares varii et nigriores constantiaeque maioris; percussae tridente feminae auxiliantur, at femina icto mare fugit. Ambo autem, ubi sensere se adprehendi, effuso atramento quod pro sanguine his est infuscata aqua absconduntur.

46. Polyporum multa genera. Terreni maiores quam pe- 85 lagii; omnes bracchiis ut pedibus ac manibus utuntur, cauda vero quae est bisulca et acuta in coitu. Est polypis fistula in dorso, qua transmittunt mare, eademque modo in dexteram

§ 82. Subit rel.; multa in his mutant Pint., Rondelet. de piscc. p. 434. et Wotton. different. anim. fol. 153. D. lingua qua, Salvian. de aquatil. fol. 188. b. ex MS. verba item milvus ad sequentia referens. lignea, R. lineam, d. Om. 0. tranquillis, R. tranquillat, Od. — cornuta, codd. Massar. Omitt. Rd (codd. Gel.) By. Hoc vero nomen restituendum esse docet pronomen quae, cum eius loco per synesin scribendum sit qui sc. piscis. sesquipedalia, r. semipedalia, Rondelet. de piscc. p. 303. 517. missus, in arena, Pint. et Schneider. ad Aristot. hist. anim. 9, 37. p. 621a 4. (T. III. p. 173.)

§ 83. Piscium, Rd. Piscium quidam, ẞr. V. Arist. hist. anim. 4, 1. p. 523b 1. primum, Td. primis, R. in primis, Br. dein, R. deinde, dẞr. generis eius, Rd. eius generis, Br. in ventre, d. lolliginae, R. fluctu, ROTd. fluctibus, By. velut aut choris, R. volutant choris, d. V. Aristot. hist. anim. 4, 1. p. 523b 29. cetera, ROTd. ceteri, B. ceteri curti sunt, nonnulli codd. Massar. natant, Hard.

§ 84. etiam, om. Td. — generi, ROTd. generis, ẞr. V. Aristotel. hist. anim. 4, 1. p. 525a 9. et feminae ictu, d. V. Aristotel. 1. 1. 9, 1. p. 608b 16. mas, d2. Ambo, v. Aristot. 1. 1. 4, 1. p. 524b 16. iis, d.

---

§ 85. pelagi, d (codd. Gel.) pelagi, R. pelagici, r. V. Aristot. hist. anim. 4, 1. p. 525a 14. omnibus, R. V. Aristot. 1. 1. p. 524a 2. eademque, R. eaque, B. eamque, d (codd. Massar.) 7. tram, dẞy.

Est, d. et, R. dexteram, R. dex

partem, modo in sinistram transferunt. Natant obliqui in 86 caput quod praedurum est sufflatione viventibus; cetero per bracchia velut acetabulis dispersis haustu quodam adhaerescunt; tenent supini ut avelli non queant. Vada non adprehendunt et grandibus minor tenacitas. Soli mollium in siccum exeunt dumtaxat asperum; levitatem odere. Vescuntur conchyliorum carne, quorum conchas conplexu crinium frangunt; itaque praeiacentibus testis cubile eorum deprehenditur. Et cum alioqui brutum habeatur animal, ut 87 quod ad manum hominis adnatet, in re quodammodo familiari callet; omnia in domum conportat, dein putamina erosa carne egerit adnatantisque pisciculos ad ea venatur. Colorem mutat ad similitudinem loci et maxume in metu. Ipsum bracchia sua rodere falsa opinio est; id enim a congris evenit ei; sed renasci sicut colotis et lacertis caudas haud falsum.

47. Inter praecipua autem miracula est qui vocatur nau- 88 tilos, ab aliis pompilos. Supinus in summa aequorum pervenit ita se paulatim subrigens ut emissa omni per fistulam aqua velut exoneratus sentina facile naviget; postea prima duo bracchia retorquens membranam inter illa mirae tenuitatis extendit, qua velificante in aura ceteris subremigans bracchiis media se cauda ut gubernaculo regit; ita vadit alto Liburnicarum ludens imagine, si quid pavoris interveniat hausta se mergens aqua.

$86. sufflatione, Rd. sufforatione, K. et sufflatum, L. Gronov. ex Aristot. hist. anim. 4, 1. p. 5244 16., quod probat Schneider. ad eund. T. II. p. 176. T. III. p. 339. 507. et tanquam inflatum, Dalec. quod praedurum, ut sufflatione, viventibus, Hard. Ceterum, Sr. disparsis, S. haustu quodam, R. quodam haustu, d. ex hausto quodammodo, K. adhaerescunt, Rd K. cui adhaerescunt, r. tenentque supini, K. tenentque dum non supini, Dalec. V. Aristotel. hist. anim. 4, 1. p. 524a 17. levitatem odere, R. levitate morderi, Td. levitatem odore, ß. V. Aristotel. 1. 1. 9, 37. p. 622a 31. conflexu, R. confluxu, d. Ceterum v. Aristot. 1. 1. 8, 2. p. 5913 1. 9,37. p. 6222 5. crinium, R. criminum, d. crurum, r.

§ 87. adnatet, RTdr. adnatat, By. putamina erosa, d. putamine rosa, R1. putamine erosa, R2. putamina rosa, r. natantesque, omnes codd. Massar. a, om. d1. sicut, om. d'. colotis, Barbar. colcotis, R. colcitis, Od. colubris, Pint. K. Tuy te σaúpwv xai twy gewy, Aristot. hist. anim. 2, 17. p. 508b 7. caudas, dr. cauda, R. caudam, ß.

§ 88. ab aliis pompilos, om. R1. polypi ovum, Rondelet. de piscc. p. 622. polypu oon, Scaliger ad Aristot. hist. anim. IV. 2, 54. p. 525a 21. polypoon, idem ad eund. IX. 62, 299. p. 622b 10. pontilos, Salvian. de aquatil. fol. 162. a.

XXX. 48. Polyporum generis est ozaena dicta a gravi 89 capitis odore, ob hoc maxume murenis eam consectantibus. Polypi binis mensibus conduntur; ultra bimatum non vivont, pereunt autem tabe semper, feminae celerius et fere a partu. Non sunt praetereunda et L. Lucullo proconsule Baeticae conperta de polypis quae Trebius Niger e comitibus eius prodidit: avidissimos esse concharum; illas ad tactum conprimi praecidentis bracchia eorum ultroque escam ex praedante capere. Carent conchae visu omnique sensu 90 alio quam cibi et periculi; insidiantur ergo polypi apertis inpositoque lapillo extra corpus, ne palpitatu eiciatur; ita securi grassantur extrahuntque carnis; illae se contrahunt, sed frustra, discuneatae. Tanta sollertia animalium hebetissimis quoque est. Praeterea negat ullum atrocius esse animal ad conficiendum hominem in aqua. Luctatur enim con- 91 plexu et sorbet acetabulis ac numeroso suctu diu trahit, cum in naufragos urinantisve inpetum cepit; sed si invertatur, elanguescit vis; exporrigunt enim se resupinati. Cetera quae idem retulit monstro propiora possunt videri. Carteiae in cetariis adsuetus exire e mari in lacus eorum apertos atque ibi salsamenta populari mire omnibus marinis expetentibus odorem quoque eorum, qua de causa et nassis inlinuntur, convertit in se custodum indignationem adsiduitate furti inmodici. Saepes erant obiectae, sed has 92 transcendebat per arborem nec deprehendi potuit nisi canum sagacitate; hi redeuntem circumvasere noctu concitique cu

auras, r.

--

supervenit, d. adsubrigens, Rd. Ex dittographia coniuncta id natum. ut facile, d. enaviget, Dalec. se cauda, Rod. secando, r. cauda, codd. Barbari, By. maria sulcando, Dalec. regit, Rd. se regit, codd. Barbari, By. alto, d. alio, RT. ludens, R (codd. Gel.) gaudens, Td. si, ROT. et si, dẞr.

--

§ 89. omzena, d. V. Aristotel. hist. anim. 4, 1. p. 525a 19. a, omitt. Rd. consectantibus, R. coniectantibus, Td. coniactantibus, 0. feminae, v. Aristotel. 1. 1. 9, 37. p. 622a 14. praedante capere, R. praeda accipere, Td.

§ 90. conchae, R. ut conchae, Td. imposito lapillo intra, K. eiiciantur, Rd. et ita, r. negatur, d. atrocius esse, Rd. esse atr., Br. aqua, R. § 91. Luctantur, Rd. sumptu, d. diu trahit, R2. du trahit, R'. dum trahit, ry. trahit, Td. detrahit, B. naufragio, d. urinantisvae, R. capit, d. elanguescit. Vix enim exporrigunt se resup., S. ceteris, R. lacus mercatorum, K. cupas, labra eorum, Massar. mire illinuntur, RSTd. Pone resupinati collocat B. immodici., R2. immodicant, R'. Immodicae his, dy ad sequentia referentes.

§ 92. transcendebant, Rd.

stodes expavere novitatem. Primum omnium magnitudo inaudita erat; deinde color muria obliti odore diri. Quis ibi polypum exspectasset aut ita cognosceret? Cum monstro dimicare sibi videbantur; namque et adflatu terribili canes agebat nunc extremis crinibus flagellatos, nunc robustioribus bracchiis clavarum modo incussos, aegreque multis tridentibus confici potuit. Ostendere Lucullo caput eius doli ma- 93 gnitudine, amphorarum quindecim capax atque, ut ipsius Trebi verbis utar, barbas quas vix utroque bracchio conplecti esset, clavarum modo torosas, longas pedum tricenum, acetabulis sive caliculis urnalibus pelvium modo, dentis magnitudini respondentis; reliquiae adservatae miraculo pependere pondo Dcc. Saepias quoque et lolligines eiusdem magnitudinis expulsas in litus illud idem auctor est; in nostro mari lolligines quinum cubitorum capiuntur, saepiae binum, neque his bimatu longior vita.

49. Navigeram similitudinem et aliam in Propontide vi- 94 sam sibi prodidit Mutianus; concham esse acatii modo carinatam, inflexa puppe, prora rostrata; in hac condi nauplium, animal saepiae simile, ludendi societate sola; duobus hoc fieri generibus; tranquillo enim vectorem demissis palmulis ferire ut remis; si vero flatus invitet, easdem in usu gubernaculi porrigi pandique buccarum sinus aurae; huius voluptatem esse ut ferat, illius ut regat, simulque eam descendere in duo sensu carentia, nisi forte tristi id enim constatomine navigantium humana calamitas in causa est.

deinde color, R. deinde in colos, d. dein colos, r. — odor dirus muria oblitus, K. odore viri, Pint. abigebat, Pint. clavorum modo, Heins. adv. p. 298. percussos, Dalce.

-

acitabulis, R2. stabulis, R1d. reliquae, hist. anim, 4, 1. p. 524a 26.

inflexã, d. societatem, d.
invitet, ROTd. invitent, ß.

demis

usum,

§ 93. utroque bracchio, om. d'. Rd. in nostro mari, v. Aristotel. § 94. acatii, Barbar, d. achati, R. sis, Hard. dimissis, Rdß. vere, d. Dalec. buccarum, RTd. baccarum, O. concharum, B. conchae sinum, Dalec. eam, R. eandem, STd. nisi forte in causa est, codd. Massar. et Gelenii. omen, R ex corr. omne navigium, d. territam visu forte tristi: id enim constat rumore navigantium: humana calamitas in causa est vel territam visu; id enim ut constet, codd. Barbari. territam visu forte tristi. Id enim ubi constat, K.

-

-

§ 95. Latet, Rd. qui occultantur om, d'. exuunt, d. exigunt, R 8. creptis, d. obliqua, d.

§ 96. Vivont rel.; v. Aristot. hist. anim, 5, 17. p. 549b 13. apr. loca, r. noctem, Hard. 7. mitificatur, Ambr. I.

qua, d,